Episode 3063 - October 17 - Phần 2 của 3 Giải thích thuật ngữ - Giải Nobel Vật lý năm 2024 - Vina Technology at AI time - Lê Quang Văn | Podcast - Nhac.vn

Giải thích thuật ngữ liên quan Giải Nobel Vật lý năm 2024 – Phần 2 của 3

2 - Giải thích: nhà khoa học vật liệu tính toán

Nhà khoa học vật liệu tính toán là gì?

Nhà khoa học vật liệu tính toán là một nhà khoa học sử dụng máy tính để nghiên cứu và phát triển các vật liệu mới. Thay vì thực hiện các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm mọi lúc, họ sử dụng mô phỏng máy tính và mô hình toán học để hiểu các vật liệu khác nhau hoạt động như thế nào và làm thế nào chúng có thể được cải thiện hoặc tạo ra cho các mục đích cụ thể.

Tại sao chúng ta cần các nhà khoa học vật liệu tính toán?

Hãy tưởng tượng bạn muốn thiết kế một điện thoại thông minh mới với pin tốt hơn, kéo dài lâu hơn. Để làm điều này, bạn cần một vật liệu có thể lưu trữ nhiều năng lượng hơn mà không quá nặng hoặc quá nóng. Thử nghiệm mọi vật liệu có thể có trong phòng thí nghiệm sẽ mất quá nhiều thời gian và tiền bạc. Đây là nơi các nhà khoa học vật liệu tính toán đến. Họ sử dụng các chương trình máy tính để dự đoán vật liệu nào có thể hoạt động tốt nhất, tiết kiệm thời gian và tài nguyên.

Vai trò và trách nhiệm chính

1. Mô hình hóa và mô phỏng vật liệu:

o Họ tạo ra các mô hình máy tính chi tiết của vật liệu ở cấp độ nguyên tử và phân tử.

o Mô phỏng giúp dự đoán cách vật liệu sẽ phản ứng trong các điều kiện khác nhau, như nhiệt độ hoặc áp suất cao.

2. Thiết kế vật liệu mới:

o Bằng cách hiểu cách vật liệu hoạt động, họ có thể thiết kế những cái mới với các đặc tính mong muốn.

o Ví dụ, tạo ra vật liệu nhẹ hơn nhưng mạnh hơn cho máy bay hoặc các tấm pin mặt trời hiệu quả hơn.

3. Phân tích dữ liệu:

o Chúng hoạt động với một lượng lớn dữ liệu được tạo ra từ các mô phỏng.

o Sử dụng các phương pháp thống kê và học máy, họ tìm ra các mẫu và đưa ra quyết định sáng suốt về các tính chất vật liệu.

4. Hợp tác với các nhà khoa học khác:

o Họ thường làm việc với các nhà hóa học, vật lý và kỹ sư để phát triển và thử nghiệm các vật liệu mới.

o Làm việc nhóm này giúp biến các dự đoán máy tính thành các ứng dụng trong thế giới thực.

Công cụ họ sử dụng

• Siêu máy tính: Máy tính mạnh mẽ có thể xử lý các phép tính và mô phỏng phức tạp.

• Chương trình phần mềm: Các chương trình chuyên biệt mô hình hóa cấu trúc nguyên tử và dự đoán các hành vi vật chất.

• Công cụ trực quan hóa: Để tạo ra các biểu diễn trực quan của vật liệu, giúp dễ hiểu hơn về tính chất của chúng.

Tại sao Khoa học Vật liệu Tính toán lại quan trọng?

• Đổi mới: Nó đẩy nhanh việc khám phá các vật liệu mới có thể dẫn đến những tiến bộ công nghệ, như pin tốt hơn, các tòa nhà mạnh hơn và thiết bị điện tử hiệu quả hơn.

• Hiệu quả về chi phí: Giảm nhu cầu về các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm tốn kém và tốn thời gian bằng cách dự đoán các hành vi vật chất ảo.

• Tính bền vững: Giúp phát triển các vật liệu thân thiện với môi trường, góp phần bảo vệ môi trường và công nghệ bền vững.

Một sự tương tự đơn giản: Xây dựng với LEGO

Hãy nghĩ về một nhà khoa học vật liệu tính toán giống như một người thiết kế một mô hình LEGO mới:

• Lập kế hoạch: Thay vì xây dựng và thử nghiệm vật lý từng mảnh LEGO, họ sử dụng máy tính để hình dung các mảnh khác nhau khớp với nhau như thế nào.

• Thử nghiệm: Họ có thể mô phỏng cách cấu trúc LEGO giữ vững dưới áp lực mà không cần phải phá vỡ nó.

• Thiết kế: Nếu họ muốn tạo ra một mô hình LEGO mạnh hơn hoặc nhẹ hơn, họ có thể thử nghiệm với các mảnh khác nhau hầu như trước khi tạo ra phiên bản thực.

Cách tiếp cận này giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực, cho phép họ tạo ra các mô hình tốt hơn và sáng tạo hơn một cách hiệu quả.

Ví dụ thực tế

1. Điện thoại thông minh và điện tử:

o Phát triển vật liệu cho pin, màn hình và bảng mạch tốt hơn.

2. Ô tô và hàng không vũ trụ:

o Tạo ra các vật liệu nhẹ và bền cho ô tô và máy bay để nâng cao hiệu quả và an toàn nhiên liệu.

3. Thiết bị y tế:

o Thiết kế vật liệu tương thích sinh học cho cấy ghép và chân tay giả hoạt động tốt với cơ thể con người.

4. Giải pháp năng lượng:

o Đổi mới vật liệu cho các tấm pin mặt trời, tuabin gió và hệ thống lưu trữ