Trường hợp ở New York là dấu hiệu của một sách lược Trung Quốc quen thuộc.
Thời báo New York. Ngày 16 tháng 9 năm 2024. Lê Quang Văn dịch, giải thích và thực hiện phần kỹ thuật số.
Một luật sư nổi tiếng ở Anh, bị cáo buộc cố gắng thúc đẩy lợi ích của Bắc Kinh trong Quốc hội.
Một trợ lý của một chính trị gia cực hữu ở Đức, bị nghi ngờ chuyển thông tin về hoạt động nội bộ của Nghị viện châu Âu cho Trung Quốc.
Một chính trị gia ở Canada, bị cáo buộc đã nhận được sự giúp đỡ từ Lãnh sự quán Trung Quốc tổ chức xe buýt chở sinh viên quốc tế từ Trung Quốc đến bỏ phiếu cho ông trong cuộc bầu cử đảng.
Ngay cả trước khi Linda Sun, cựu trợ lý cấp cao trong văn phòng thống đốc New York, bị buộc tội trong tháng này vì sử dụng vị trí của mình để mang lại lợi ích cho chính phủ Trung Quốc, các trường hợp nghi ngờ về sự can thiệp của nước ngoài của Trung Quốc đã gia tăng ở các nền dân chủ phương Tây.
Các cáo buộc về sự can thiệp chính trị của Trung Quốc cũng đã xuất hiện ở Úc, New Zealand, Pháp, Bỉ và Hà Lan trong những năm gần đây.
Các nhà phân tích cho biết, hoạt động bí mật thường tuân theo một mô hình. Trung Quốc tuyển mộ các thành viên của cộng đồng người Hoa hải ngoại để thâm nhập vào các hội trường quyền lực, hoặc bịt miệng các nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc và những người chỉ trích Bắc Kinh khác.
Các hoạt động bí mật của Trung Quốc ở nước ngoài từ lâu đã tập trung vào việc nắm bắt bí mật công nghiệp và công nghệ trong các lĩnh vực nhạy cảm như quân sự, hàng không hoặc viễn thông, với mục đích cố gắng làm xói mòn lợi thế của Mỹ.
Những gì bà Tôn bị cáo buộc làm là một phần của một khía cạnh khác trong công việc tình báo Trung Quốc - một khía cạnh tập trung vào việc ảnh hưởng đến diễn ngôn chính trị để nó nghiêng về lập trường của Trung Quốc về các vấn đề gây tranh cãi như tình trạng của Đài Loan, hòn đảo tự trị mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền, hoặc đàn áp người thiểu số Duy Ngô Nhĩ của Trung Quốc.
Các công tố viên liên bang cho biết bà Tôn, người từng là liên lạc viên với cộng đồng châu Á, đã chặn các quan chức Đài Loan tiếp cận văn phòng thống đốc và xóa các tài liệu tham khảo về Đài Loan và người Duy Ngô Nhĩ khỏi thông tin liên lạc của nhà nước. Đổi lại, các công tố viên cho biết, bà Tôn và chồng, Chris Hu, đã nhận được hàng triệu đô la tiền trợ cấp.
"Đây là những chiến thuật cổ điển mà chúng ta đang thấy", Anne-Marie Brady, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Canterbury ở Christchurch, New Zealand, người chuyên về các nỗ lực gây ảnh hưởng của Trung Quốc, đề cập đến các cáo buộc chống lại bà Tôn. "Trung Quốc rất chủ động trong việc cố gắng sử dụng các cộng đồng người Hoa ở nước ngoài và các chính trị gia và quan chức người Hoa để có được thông tin và định hình chính sách."
Bị thổi bùng bởi căng thẳng địa chính trị
Những nỗ lực của Trung Quốc nhằm can thiệp vào các nền dân chủ phương Tây có thể sẽ trở nên gay gắt hơn khi mối quan hệ giữa Bắc Kinh và phương Tây rạn nứt, bà Brady nói. Kể từ Chiến tranh Lạnh, chưa bao giờ hai cường quốc như Mỹ và Trung Quốc cạnh tranh khốc liệt như vậy để giành ảnh hưởng toàn cầu.
Nhận thấy khó khăn hơn trong việc gây ảnh hưởng đến các chính phủ quốc gia trong một môi trường như vậy, chính phủ Trung Quốc thay vào đó đã hướng sự chú ý của mình đến chính quyền địa phương, quận và tiểu bang, những người không hiểu biết trong việc phát hiện những nỗ lực như vậy, các chuyên gia nói.
Các nhà lãnh đạo và quan chức tình báo Trung Quốc có thể cảm thấy được khuyến khích nếu những nỗ lực can thiệp của họ ít gây thiệt hại cho Bắc Kinh, các nhà phân tích nói.
Chẳng hạn, không có nhà ngoại giao Trung Quốc nào tại lãnh sự quán New York bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ mặc dù bốn quan chức có liên quan đến đồng phạm trong bản cáo trạng chống lại bà Tôn và chồng bà. Ngược lại, gần đây nhất là năm 2019, hai quan chức Trung Quốc bị nghi ngờ làm gián điệp đã bị bí mật trục xuất khỏi Hoa Kỳ vì lái xe vào một căn cứ quân sự nhạy cảm ở Virginia.
"Điểm chúng ta nên đưa ra về trường hợp này không phải là một người Mỹ gốc Hoa bị cáo